تامین امنیت غذایی ارتباط مستقیمی با تولیدات بخش کشاورزی دارد و ارتقای کمی و کیفی این محصولات نیازمند برنامه ریزی اساسی و اصولی در این زمینه بوده که مبنای آن داشتن اطلاعاتی دقیق از منابع و ظرفیت هاست که سرشماری کشاورزی مهمترین راه رسیدن به این اطلاعات با همراهی همه بهره برداران این بخش به شمار می رود.

وقتی کشاورزی و درآمدزایی از این بخش مطرح می شود، امنیت غذایی نیز به دنبال آن در دستور کار قرار می گیرد به طوری که این دو، لازم و ملزوم یکدیگر به شمار می روند ولی وقتی محدودیت منابع آب و خاک به میان می آید، بیشتر این موضوع مورد توجه قرار می گیرد و لازمه برنامه ریزی مبتنی بر ظرفیت بیشتر آشکار می شود.

بهره برداری از منابع کشاورزی موجود به نحوی که برای نسل‌های آتی نیز توشه ای به جا بماند، مبحث اصلی کشاورزی پایدار است که برای دستیابی به مولفه های اساسی در این بخش، داشتن آمار و اطلاعات یک نیاز مبرم محسوب می شود.

کارشناسان براین باور هستند که طبیعت، ظرفیت های محدودی دارد که لازم است در تولید با توجه به این محدودیت ها برنامه ریزی های محوری به عنوان پیشران های اصلی این بخش ارائه و در مزارع اعمال شود و این برنامه ریزی ها خواهد توانست تا استفاده از نهاده ها، استفاده از سیستم کشت و رعایت تناوب زراعی، مبارزه با آفات، امراض و علف‌های هرز و افزایش محصول و بهره‌وری و صدها مولفه دیگر را مدیریت کرده و بزرگترین بخش حوزه کاری در جهان را متحول کند.

در چند ماه اخیر که از ابلاغ دستور ریاست جمهوری اسلامی ایران بر مسوولان کشوری در حوزه های مختلف در زمینه همکاری در موضوع انجام ششمین سرشماری عمومی کشاورزی می گذرد، تاکید مسوولان و کارشناسان کشاورزی بر اجرای دقیق این طرح است تا داده های لازم در اختیار برنامه ریزان قرار گیرد و برنامه ریزی مبتنی بر حقیقت های حوزه کشاورزی باشد.

البته باید توجه داشت که در این میان، همکاری بهره برداران و ارائه اطلاعات درست و دقیق از وضعیت زمین های تحت مدیریتشان می تواند بهترین کمک به برنامه ریزی های آتی بخش کشاورزی باشد.

بیش از ۶۵۰ نفر در ششمین سرشماری عمومی کشاورزی آذربایجان غربی مشارکت دارند

در همین راستا براساس اظهارات رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان غربی بیش از ۶۵۰ نفر بسیج شده اند تا این طرح مهم را به سرانجام برسانند.

حسین سپهری ادامه داد: ۱۹۹ آمارگیر اصلی، ۱۵ نفر آمارگیر تلفنی، ۶۳ نفر کارشناس مسئول و عوامل اجرایی اعم از مدیران اجرایی و پشتیبانی، مدیران جهاد کشاورزی و نیروهایی در سایر رده ها در این خصوص در حال فعالیت هستند.

وی اضافه کرد: با احتساب آمار سایر رده ها و رانندگان، حراست و سایر نیروها تعداد آمار عوامل اجرایی به بیش از ۶۵۰ نفر در آذربایجان غربی می رسد و از نظر حجم کار، آذربایجان غربی رتبه هشتم را در برگزاری سرشماری کشاورزی بین استان های کشور داراست.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه ۱۵۰ آیتم در پرسشنامه ها مطرح می شود، اظهار کرد: پرسشنامه ها برای همه نقاط کشور یکسان طراحی شده است و درصدد هستیم تا از پاسخگویان مطمئن آمار دریافت کنیم.
از نظر حجم کار، آذربایجان غربی رتبه هشتم را در برگزاری سرشماری کشاورزی بین استان های کشور داراست.

وی گفت: تمامی کشاورزانی که دارای زمین کشاورزی بالای ۴۰۰ متر و باغ بالای ۲۰۰ متر هستند، بهره بردار محسوب می شوند.

سپهری از مردم خواست با مشارکت فعالانه در سرشماری کشاورزی به گردآوری اطلاعات درست و دقیق کمک کنند و نگران مباحثی مانند گرفتن مالیات نباشند.

بیش از ۲۰۰ هزار بهره بردار بخش کشاورزی در آذربایجان غربی فعال هستند

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی آذربایجان غربی با بیان اینکه این استان از استان های برتر کشور در بخش کشاورزی با بیش از ۲۰۰ هزار بهره بردار است، بیان کرد: این استان رتبه دهم کشوری را در این زمینه به خود اختصاص داده است و این سرشماری نقش مهمی در برنامه ریزی های آتی خواهد داشت.

وی با اشاره به تغییر الگوی کشت در حوزه کشاورزی آذربایجان غربی افزود: این موضوع نیازمند فرهنگ سازی است و برای این اقدام باید در کنار جامعه هدف باشیم.

وی اضافه کرد: منبع در آمد یک کشاورز از زراعت و باغبانی است و ما باید زمینه و زیربنای آن را با همراهی خود کشاورزان ایجاد کنیم و بستر و الزامات با دادن کود و بذر و ملزومات براساس شرایط مناطق فراهم است.

سپهری با اشاره به اینکه در ششمین دوره سرشماری عمومی کشاورزی جامعه هدف، تمامی بهره برداران کشاورزی ساکن و غیر ساکن در روستاها هستند، اضافه کرد: در این دوره از سرشماری ۵۰ محصول زراعی و ۳۷ محصول باغی سرشماری می‌شوند.

وی با بیان اینکه بحران دریاچه ارومیه یک‌معضل ملی است، ادامه داد: در سال های گذشته نظارت دقیقی در احیا و کمک به احیای دریاچه ارومیه انجام نشده است و به رغم اهمیت مدیریت بهینه مصرف آب شاهد گسترش چاههای غیر مجاز در بخش کشاورزی بودیم در حالی که اگر اطلاعات دقیق وجود داشت، می‌توانستیم شاهد اقدامات و برنامه ریزی های گسترده ای در کمک به احیای دریاچه ارومیه باشیم.

لازم به ذکر است که آخرین سرشماری کشاورزی در سال ۱۳۹۳ انجام شده بود و سرشماری سال ۱۴۰۳، ششمین سرشماری کشاورزی کشور به شمار می رود؛ از جمله اهداف این سرشماری، تهیه فهرست بهره‌برداران کشاورزی (تهیه چارچوب آماری مورد نیاز برای آمارگیری نمونه‌ای بین سرشماری‌ها)، تهیه اطلاعات ساختاری و پایه‌ای از بخش کشاورزی در سطوح جغرافیایی کوچک (آبادی/ شهر)، گردآوری آمار مربوط به سطح کاشت حدود ۵۰ محصول زراعی (گندم، جو، شلتوک، ذرت وسایر محصولات) و ۴۸ محصول باغی (از قبیل سیب، خرما، انگور، انار و سایر محصولات) و محصولات نادر و یا محصولات با اهمیت منطقه‌ای، گردآوری آمار مرتبط با فعالیت پرورش دام ، پرورش طیور، کشت گلخانه‌ای، مزارع آبزی‌پروری، پرورش زنبور عسل و پرورش کرم ابریشم، جمع‌آوری اطلاعات مربوط به وضعیت تاسیسات آبیاری تحت فشار و گردآوری اطلاعات مرتبط با بهره‌برداران (سن، جنس و سواد و تحصیلات)، است.

آذربایجان غربی دارای یک میلیون هکتار اراضی قابل کشت بوده که سالانه ۶.۷ میلیون تن انواع محصولات باغی و زراعی از آن برداشت می شود؛ سیب درختی، انواع میوه های هسته دار محصولات باغی استان و گندم به همراه انواع غلات از تولیدات زراعی آذربایجان غربی هستند.